Jak wyglądały ulice Hawany zanim zaczął rządzić tam Fidel Castro? To widać na tych starych zdjęciach

Kuba w świadomości Europejczyków pojawiła się w 1492 roku, kiedy do jej wybrzeży dotarł Krzysztof Kolumb. Jej ziemie już wcześniej zamieszkiwali Indianie - Karaibowie, Tainowie i Sibonejowie. W 1512 roku Hiszpanie, pod wodzą Diego Velázqueza zaczęli podbijać wyspę. Założyli wtedy liczne osady, w tym dzisiejszą stolicę państwa - Hawanę. 

Na fotografii kawiarnia w Hawanie z 1904 roku.

Hiszpanie po wkroczeniu na Kubę, zaczęli poszukiwania złota i innych cennych surowców oraz zakładali liczne plantacje. Jednak nikt wśród Europejczyków nie zamierzał ciężko pracować. Do tego celu postanowiono wykorzystać rdzennych mieszkańców wyspy. Wprowadzono system encomienda, który zmuszał Indian do niewolniczej pracy na rzecz najeźdźców i w konsekwencji doprowadził do ich całkowitej zagłady. 

Zdjęcie zaprzęgniętych do wozu wołów pochodzi z 1900 roku. 

Kubańczycy walkę o wyzwolenie spod rządów Hiszpanów rozpoczęli dopiero w XIX wieku. W tym czasie mieszkańcy wyspy nie posiadali praktycznie żadnych praw czy swobód obywatelskich i byli całkowicie podporządkowani Hiszpanii. W 1868 roku wybuchła dziesięcioletnia wojna, która wprawdzie nie przyniosła Kubie całkowitej niepodległości, jednak zmusiła Hiszpanię do zniesienia niewolnictwa i zrównania praw wszystkich mieszkańców. 

Zdjęcie placu w Hawanie wykonano w 1903 roku. 

W 1895 roku wybuchła kolejna, tym razem wyzwoleńcza wojna. Na czele rewolucjonistów stanął José Marti - założyciel Kubańskiej Partii Rewolucyjnej. Mężczyzna wprawdzie zginął na początku walk, jednak jego oddziały w ciągu kolejnych dwóch lat zdobyły praktycznie całe terytorium kraju. 

Na zdjęciu Hawana w 1900 roku.

Pod rządami Hiszpanii pozostały jedynie miasta portowe, których rewolucjoniści nie byli w stanie odbić własnymi siłami. Kubańczycy zwrócili się więc o pomoc Stanów Zjednoczonych. W 1898 roku Amerykanie wypowiedzieli Hiszpanii wojnę i w kilka miesięcy wyzwolili Kubę z rąk okupanta. 

Na zdjęciu teatr Tacon w 1900 roku. 

Mimo że w 1902 roku Kuba została oficjalnie mianowana republiką, tak naprawdę wcale nie odzyskała niepodległości. Wprawdzie wyzwoliła się spod rządów Hiszpanii, jednak zależność od Stanów Zjednoczonych wcale nie była mniejsza. W nowej konstytucji istniał bowiem zapis, wedle którego Amerykanie posiadali pełne prawo do ingerowania w sprawy państwa. 

Na zdjęciu wóz pogrzebowy z 1900 roku. 

Jak podaje poświęcony Kubie portal GoCuba, pierwsza połowa XX wieku to niekończące się walki i przewroty wojskowe, niejednokrotnie niemal doprowadzające kraj do wojny domowej. Co ciekawe, w wydarzeniach tych niezmiennie brali udział Amerykanie, do których Kubańczycy zwracali się o pomoc. 

Na zdjęciu mieszkańcy Hawany w 1900 roku.

Kuba po raz pierwszy stała się niezależnym państwem dopiero w 1952 roku. Dziesiątego marca doszło do przewrotu wojskowego, w wyniku którego władzę w kraju przejął rewolucjonista Fulgencio Batista. 

Polityk w 1954 roku przeprowadził wybory prezydenckie, w których był jedynym kandydatem. Mimo przejęcia władzy, nie udało mu się jednak zmniejszyć panujących na Kubie napięć społecznych. 

Na zdjęciu zamek El Morro w 1903 roku. 

Niestety, wyzwolenie spod rządów obcych krajów wcale nie okazało się dla Kuby zbawienne. Tylko za czasów Batisty poddano represjom około 20 tysięcy obywateli, a wszelkich działaczy opozycyjnych zamykano w więzieniach. 

Na zdjęciu sklep z 1904 roku. 

Batista panował na Kubie do Końca 1958 roku. Do tego czasu wielokrotnie próbowano obalić jego rządy. Głównym przeciwnikiem okazał się stojący na czele Partii Ortodoksyjnej adwokat - Fidel Castro. To jego działania doprowadziły do ogromnej wojny domowej i kapitulacji rządu.

Zdjęcie alei palmowej pochodzi z 1903 roku.

Całkowite przejęcie władzy nastąpiło 2 stycznia 1959 roku po wkroczeniu do Hawany oddziałów Che Guevary. Dzień wcześniej prezydent Fulgencio Batista zbiegł z kraju, co było ostatecznym powodem kapitulacji oddziałów rządowych. 

Wojna domowa wywołana przez Fidela Castro pochłonęła 30 tysięcy ofiar. 

Na zdjęciu sprzedawca kwiatów w 1890 roku. 

Początkowo premierem Kuby został generał Jose Miro Cardona, jednak już w połowie lutego został pozbawiony tego stanowiska na rzecz Fidela Castro. 

Na zdjęciu wóz z mięsem z 1903 roku. 

W obaleniu rządów Batisty brały udział liczne ugrupowania jednak zwycięstwo nad dyktatorem kojarzono głównie z Fidelem Castro i Armią Powstańczą. To właśnie im oddano prawo decydowania o losach Kuby. 

Zdjęcie statku dobijającego do portu w Hawanie pochodzi z początków XX wieku. 

Nowy rząd musiał podjąć decyzję, w jak pokierować krajem. Rozważano dwie podstawowe opcje. Pierwsza zakładała całkowite oddanie ludności swobód obywatelskich i przeprowadzenie demokratycznych wyborów. Druga opowiadała się za rewolucyjną dyktaturą zakładającą nacjonalizację rolnictwa i przemysłu oraz związek z komunistami kubańskimi. O współpracy z drugą frakcją Castro zdecydował w październiku 1959 roku. 

Na czele komunistów stali brat Fidela Castro, Raul i znany rewolucjonista Ernesto Guevara.

Na zdjęciu widok na Hawanę z 1850 roku. 

Kiedy w 1960 roku zerwano stosunki dyplomatyczne ze Stanami Zjednoczonymi, Amerykanie wprowadzili embargo na wszelkie kubańskie produkty. Okazało się, że Kuba potrzebuje szybkiej pomocy ekonomicznej i wojskowej innego kraju. W 1962 roku nawiązano współpracę ze Związkiem Radzieckim. 

Rosja przez wiele lat wspierała Kubę, dostarczając na wyspę ropę naftową i żywność oraz zapewniała jej technikę i inżynierów. Ponadto ZSRR stało się głównym nabywcą kubańskiego cukru - najważniejszego wówczas towaru eksportowego państwa. 

Na zdjęciu hawańska ulica w 1900 roku. 

Kiedy w 1962 roku Rosjanie rozmieścili na terytorium Kuby pociski nuklearne, okazało się, że Stany Zjednoczone nagle pozostają całkowicie bezbronne. Rosyjskie rakiety mogły dosięgnąć niemal każdego miejsca w USA. Wywołało to okres skrajnego napięcia, który na szczęście zakończył się pokojowo. Związek Radziecki wyprowadził z Kuby pociski w zamian za gwarancję nie przeprowadzania na wyspie działań wojskowych. 

Zdjęcie dziewczynki pochodzi z 1903 roku.

Kuba pozostawała pod wpływami Związku Radzieckiego aż do jego rozpadu w 1991 roku. Lata dziewięćdziesiąte okazały się niezwykle trudne dla kraju, w którym całkowicie wstrzymana została jakakolwiek pomoc finansowa ze strony krajów socjalistycznych. Właściwie po raz pierwszy w historii Kuba musiała poradzić sobie sama. 

Potrzeba było poważnych zmian w państwie. Z konstytucji wykreślono wtedy wszelkie zapisy odwołujące się do nauki Marksa i Lenina. Od 1993 roku zalegalizowano prywatną przedsiębiorczość, dzięki czemu kubańscy farmerzy otrzymali możliwość sprzedaży swoich produktów. Zezwolono na posługiwanie się dolarami amerykańskimi, a w 1996 roku wpuszczono do kraju zagraniczne spółki. 

Na zdjęciu amerykańscy żołnierze w 1910 roku. 

Niemal każdy kojarzy dziś Kubę głównie z jednym konkretnym produktem. Kubańskie cygara uznawane są za najlepsze na świecie. Dzieje się tak z dwóch powodów. Na wyspie panują idealne warunki do uprawy ekskluzywnych odmian tytoniu, a wszystkie cygara do dziś robione są tam ręcznie. 

Na zdjęciu fabryka cygar w Hawanie w 1915 roku. 

Wyjątkową perełką wśród zbiorów Biblioteki Kongresu jest zdjęcie z walki bokserskiej z 1915 roku. 

Walka odbyła się 5 kwietnia 1915 roku w Hawanie. Na ringu spotkali się Jack Johnson i Jess Willard, a kibicowało im aż 30 000 widzów.  

W 26 rundzie Willard znokautował swojego przeciwnika. Była to najdłuższa walka o tytuł mistrza świata wagi ciężkiej w historii. 

Zdjęcia Hawany z przełomu XIX i XX wieku pochodzą z bogatych zbiorów amerykańskiej Biblioteki Kongresu.