Przepisy dotyczące przyjmowania nazwiska małżonka i odwrotnego procesu w przypadku rozwodu reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy (KRO). Zgodnie z art. 25 każdy z małżonków decyduje o tym, jakie będzie nosić nazwisko po zawarciu małżeństwa. Dopełnienie formalności rozpoczyna się w chwili złożenia stosownego oświadczenia przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego.
Odpowiednie oświadczenie dotyczące noszonego nazwiska można złożyć na dwa sposoby. Może do tego dojść tuż po zawarciu związku małżeńskiego lub tuż przed sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia, w którym stwierdzany jest brak okoliczności uniemożliwiających zawarcie małżeństwa.
Małżonkowie mają możliwość noszenia wspólnego nazwiska, będącego do tej pory nazwiskiem jednego z nich. Dodatkowo małżonkowie mogą pozostać przy swoim nazwisku lub połączyć je z nazwiskiem partnera. Co jednak ważne, nazwisko powstałe w wyniku połączenia nie może składać się z więcej niż dwóch członów. Jeśli małżonkowie nie złożą oświadczenia w tej sprawie, pozostaną przy swoich dotychczasowych nazwiskach.
Jak wrócić do nazwiska noszonego przed ślubem? Jak głosi art. 59 KRO możliwe jest cofnięcie procesu zmiany nazwiska po rozwodzie. Do tego celu wystarczy złożyć oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem w ciągu trzech miesięcy od momentu uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu. Jeśli termin ten nie zostanie dotrzymany, proces w tym trybie nie będzie możliwy. Wówczas należy wystąpić o administracyjną zmianę nazwiska i również złożyć wniosek do kierownika USC.
Nie istnieje wymóg, zgodnie z którym takie oświadczenie należy złożyć w urzędzie właściwym dla miejsca zamieszkania lub zameldowania. Można tego dokonać w dowolnym urzędzie lub konsulacie (jeśli osoba przebywa za granicą). Wymagane przy tej procedurze dokumenty to:
Zmiana nazwiska po rozwodzie wymaga również uiszczenia opłaty. Opłata skarbowa w urzędzie stanu cywilnego w przypadku chęci powrotu do nazwiska panieńskiego wynosi 11 złotych. Jeśli dokument jest składany przed konsulem, wówczas opłata konsularna wynosi 50 euro.
Zobacz też: Nowy dowód osobisty. Co zmieni się w dokumencie? KPRM informuje o utrudnieniach w urzędach i e-usługach