Co to jest tsunami?
Tsunami zawsze wywołuje emocje - o tym zjawisku słyszał dziś niemal każdy. Pod tym pojęciem rozumiemy fale sejsmiczne będące skutkiem podwodnego trzęsienia ziemi. Fale osiągają ogromną wysokość w momencie zbliżania się do wybrzeża. Jest to zjawisko niezwykle niebezpiecznie dla statków, które w momencie tsunami zbliżają się do brzegu, ale też znajdujących się w pobliżu obiektów i ludzi. Statki pływające na pełnym morzu nie są bezpośrednio zagrożone, jednak z powodu tsunami nie mają one szans dotrzeć do brzegu w określonym czasie. Na morzu wysokość fal jest stosunkowo niska - nie większa niż kilkadziesiąt centymetrów, a zbliżając się do brzegu mogą osiągnąć długość nawet kilkuset kilometrów.
)
Tsunami - definicja. Co oznacza określenie "tsunami"?
Termin "tsunami" pochodzi z języka japońskiego, od dwóch japońskich słów: "tsu" - oznaczającego port oraz "nami", czyli fala. Łącząc je ze sobą można sprowadzić definicję zjawiska do określenia "fala portowa". Tsunami w rzeczywistości to fale oceaniczne o gigantycznej długości, spowodowane podwodnym trzęsieniem ziemi, wybuchem wulkanu lub rzadziej uderzeniem meteorytu. Fale rozchodzą się pierścieniowo, zaczynając od miejsca pojawienia się danego zjawiska (przyczyny) i mogą osiągnąć prędkość nawet 900 km/h.
Fala tsunami: niepowstrzymana, niszczycielska siła
Tsunami powoduje ogromne szkody i zniszczenia. Na szczęście ryzyko pojawienia się tego zjawiska w Polsce jest bardzo niskie. Morze Bałtyckie posiada płytką wodę, na której nie występują silne trzęsienia. Najczęściej tsunami ma miejsce w obszarze Oceanu Spokojnego. Na pełnym morzu fale nie są zbyt wysokie, choć mogą osiągnąć tysiące kilometrów długości. W głębi oceanu poruszają się w błyskawicznym tempie - nawet 900 km/h, a gdy tylko dotrą do linii brzegowej są w stanie utworzyć fale wysokie na ponad 30 metrów.
Przyczyny występowania tsunami
Tsunami nie jest jedną falą - to seria fal, spośród których jedna ma zdecydowanie największą siłę. Serie spowodowane są podwodnymi trzęsieniami ziemi, wybuchami wulkanów czy też podwodnymi osunięciami się ziemi. Rzadszą, aczkolwiek również możliwą przyczyną, są uderzenia meteorytu.
Pierwsze oznaki tsunami. Jak postępować?
Pierwszymi oznakami nadchodzącego tsunami jest trzęsienie ziemi w pobliżu wybrzeża. Następnie obserwujemy cofanie się wody - jednocześnie odsłania ona dużą część dna morskiego. Na dalszym etapie zobaczymy ścianę wody, wdzierająca się na ląd i siejąca ogromne zniszczenie. W przypadku wystąpienia pierwszych symptomów tsunami należy jak najszybciej opuścić plażę i skierować się wgłąb lądu, do miejsca, w którym będziemy bezpieczni.
)
Tsunami po wybuchu wulkanu
W styczniu 2022 roku tsunami uderzyło w Japonię i archipelag wysp Tonga. Przyczyną tego zjawiska był wybuch podwodnego wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha'apai, zlokalizowanego na Pacyfiku. Zjawisko przyniosło zniszczenia w postaci zalanych przybrzeżnych dróg i niektórych budynków. Na szczęście obyło się bez ofiar.
Zobacz też: Tsunami w Polsce. Kiedy na Bałtyku miało miejsce tsunami?
