Te obrazki się ruszają! Ostrożnie, przez te iluzje może się wam zrobić niedobrze

Krok po kroku: Skąd się biorą iluzje optyczne?

Ludzki mózg nie jest w stanie przetworzyć na raz wszystkich informacji, które docierają do oka. Dlatego ułatwia sobie zadanie - wybiera najbardziej prawdopodobną interpretację tego, na co patrzymy. Zatem nie zawsze to, co widzimy, jest dokładnie tym, na co patrzymy

Jak to wszystko działa?

Kiedy się na coś patrzymy, to tak naprawdę widzimy światło, które odbija się od obiektów i dociera do naszych oczu. Tam receptory ''zmieniają'' światło w elektryczne impulsy.  Z nich nasz mózg tworzy obraz, który widzimy. To zajmuje jedną dziesiątą sekundy, ale nasze oczy są nieustannie bombardowane przez światło - co daje ogromną ilość informacji na raz. Dlatego mózg ma problem z przetwarzaniem ich wszystkich jednocześnie

Żeby ułatwić sobie pracę, po prostu ''idzie'' na skróty i upraszcza to, na co patrzymy. Dzięki temu możemy skupić się na tym, co najważniejsze i uniknąć przerwy w widzeniu, trwającej właśnie tę jedną dziesiątą sekundy, kiedy światło jest przetwarzane na impulsy. Ta cecha m.in. pomogła przeżyć naszym przodkom spotkania z bardzo szybkimi drapieżnikami

Różne iluzje optyczne opierają się na nieco innych mechanizmach oddziaływania na nasz mózg. Mogą one powodować, że wydaje się nam, ze widzimy różne kolory, tam gdzie są jednakowe, albo tworzyć złudzenie, że prosta linia jest zaaokrąglona

Dlaczego te obrazki się ruszają?

Skąd bierze się złudzenie ruchu na tych ilustracjach? Częściowo zamieszane jest nasze  postrzeganie jasnych i ciemnych kolorów. U ludzi jest to nieco zawodne. Szybciej dostrzegamy jasne części obrazka. Dlatego te ciemniejsze fragmenty wydają się poruszać w stronę tych jaśniejszych. Ale to nie wszystko...

Nasze oczy mają to do siebie, że kiedy się na coś patrzymy, wykonują mimowolne ruchy, nazywane ruchami sakkadowymi. Oczy reagują w ten sposób m.in., kiedy na peryferiach naszego pola widzenia pojawi się obiekt przyciągający uwagę

Zdaniem badaczki Susany Martinez-Conde z Barrow Neurological Institute w Arizonie, właśnie te ruchy pomagają nam też dostrzec ruchy węży na najsłynniejszej ilustracji profesora Akiyoshi Kitaoka oraz innych jego pracach

Jak już wspominaliśmy, ten typ iluzji optycznej ma naturalnie swoją własną nazwę - to tak zwane peripheral drift illusion (PDI). Wywołuje wrażenie ruchu przez oddziaływanie na nasz wzrok peryferyjny. Została opisana po raz pierwszy w 1999 przez profesora Jocelyna Fauberta i Andrew Herberta w 1999, chociaż już w 1979 roku o podobnym efekcie, nazwanym ''escalator illusion'' napisali Fraser i Wilcox

Ale to właśnie ''Obracające się węże'' profesora Akiyoshi Kitaoka, które pojawiły się na stronie Uniwersytetu Ritsumeikan we wrześniu 2003 roku, są jedną z najpopularniejszych ilustracji wykorzystujących ten efekt

A jak powstały? Wszystko zaczęło się od królików. W 1999 roku profesor Akiyoshi Kitaoka chciał stworzyć wyjątkową kartkę świąteczną. A ten rok akurat był w chińskim kalendarzu rokiem królika. Akurat wtedy zajmował się iluzjami związanymi z okręgami, które wydają się spiralne. Dlatego stworzył taką kartkę, na której widniały króliki

Co ważne, króliki układały się w spirale. Żeby osiągnąć ten efekt, profesor posłużył się różnymi odcieniami szarości i bieli. Sam nie zdawał sobie na początku sprawy z tego, że właśnie przez to króliki się ''ruszają''. Dopiero po jakimś czasie zauważył podobieństwo do iluzji oddziałującej na widzenie peryferyjne. W dodatku nie był do końca zadowolony z tego, jak króliki prezentowały się estetycznie, dlatego po jakimś czasie stworzył właśnie węże

Kiedy patrzymy się na iluzje PDI ''widzimy'' ruch pozorny na peryferiach naszego pola widzenia. Kiedy spojrzeć w któryś konkretny fragment ilustracji, doskonale widać, ze wcale się ona nie rusza. Ale tylko w tym miejscu - wszystko, co pozostaje poza głównym polem widzenia, uparcie drga. Ale jeśli bardzo dokładnie się skupimy na jednej partii obrazka, przestaniemy dostrzegać ten efekt pozornego ruchu

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich

Akiyoshi Kitaoka jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Ritsumeikan w Kioto. Zaczynał swoją karierę od psychologii zwierzęcej, a obecnie specjalizuje się w wizualnej percepcji, iluzjach optycznych czy perspektywie 3D. Dzięki swojej wiedzy tworzy grafiki, które oszukują nasze oczy i umysły. Trudno od nich oderwać wzrok. Za zgodą profesora prezentujemy część z nich