7 RZECZY, KTÓRYCH NIE WIECIE o cukrze
Polski cukier ma już 185 lat!
To prawda! Cukrownia 'Częstocice' powstała w 1826 roku w granicach Królestwa Polskiego jako pierwszy tego typu zakład na terenach Polski. Na początku nie produkowała go zbyt wiele, jednak już w międzywojniu wytwarzała 3-6 tys. ton cukru rocznie.
W PRL-u została upaństwowiona. Zbudowano wtedy wiele zakładów o dużo wyższej przepustowości, zamykając starsze cukrownie. Uprawa buraka cukrowego stała się wtedy popularniejsza niż kiedykolwiek.
Niestety, historia cukrowni 'Częstocice' ma swój smutny koniec - w 2006 roku została wyłączona z produkcji cukru. Obecnie produkuje się tam wapno palone.
Cukier jest stary jak świat
Może trochę przesadziliśmy, jednak już 10 tys. lat temu uprawiano trzcinę cukrową dla jej słodkiego soku. 5 tys. lat później rozpoczęto w Indiach produkcję cukru. Był znany jako 'siakkar' lub 'sarkar', co oznacza 'piasek'.
Od tego wyrazu (zapożyczanego na przestrzeni dziejów przez różne nacje) pochodzi współczesna nazwa 'sacharoza'. Trzeba dodać, że dawny cukier trzcinowy różnił się od tego znanego obecnie, wytwarzanego w większości z buraków cukrowych m.in konsystencją.
Istnieją rozmaite, dziwne rodzaje cukru
Cukier biały, cukier kryształ, cukier waniliowy - te nazwy znają z grubsza wszyscy. Także rozmaite typy brązowego cukru nie wzbudzają wątpliwości w niewielu. Jednak kto słyszał o tak egzotycznej odmianie jak indyjska jaggery, meksykańska piloncillo czy południowoamerykańska panela?
Cukier 'jaggery'. (fot. Wikimedia Commons)
Jakby tego było mało, sam podział cukru białego powoduje spory zamęt. Kryształy różnią się pod względem ziarnistości, mogą być rafinowane lub nie, mogą przybierać kolor od żółtego po niebieskawy...
Cukier z buraków to zasługa Napoleona
To nie do końca prawda, ale cesarz Francuzów miał w tej kwestii bardzo dużo do powiedzenia. Choć receptura na uzyskanie cukru z buraków była znana już od 1747 roku (opracował ją niemiecki chemik Andreas Marggraf, masowa budowa cukrowni zaczęła się w 1804 roku.
Gdy Napoleon zdecydował o blokadzie kontynentalnej, musiał odciąć się od produktów sprowadzanych z kolonii - w związku z tym postanowił wykorzystać pomysł sprytnego chemika, aby uniezależnić się od cukru trzcinowego. Jak się okazało, był to strzał w dziesiątkę.
Żucie trzciny cukrowej powoduje...
Według wierzeń chińczyków, żucie trzciny cukrowej działa zbawiennie na potencję i 'wydajność' mężczyzny w łóżku. Na ile to jest prawdziwe - nie wiemy. Pewnym jest jednak, że pocięte fragmenty owej trzciny służyły ludzkości za pierwsze cukierki.
'Cukier krzepi' - najsłynniejsze polskie hasło reklamowe
Przedwojenny slogan Melchiora Wańkowicza okazał się być majstersztykiem reklamowym. Ukazywał się w gazetach, brzmiał w radio, widniał na plakatach - zachęcając do spożycia polskiego cukru i wykorzystania go do przetworów.
(fot. za signs.pl / archiwum)
Być może to właśnie jemu zawdzięczamy tak duże zainteresowanie cukrem we współczesnej Polsce. Tak czy inaczej, hasło bardzo się Wańkowiczowi opłaciło - otrzymał za nie 5 tys. złotych, czyli 500 przedwojennych dolarów. Złotych dolarów.
Napoje są 'napompowane' cukrem
To akurat jeden z najsmutniejszych aspektów przemysłu cukrowego. Wiedząc, jak niesamowicie ludzki mózg reaguje na smak cukru (niektórzy badacze porównują to z uzależnieniem), producenci soków i napojów dosłownie faszerują je słodkim kryształem.
Jedna szklanka (sic!) Coca-Coli zawiera 5,5 kostki cukru. Puszka? To już 7 kostek. Tyle samo mieści zresztą szklanka soku 'Capri'. Nawet niewinna Ice Tea to aż 4,5 kostki. Warto o tym pamiętać, zwłaszcza gdy zrezygnujemy z posłodzenia herbaty dwoma łyżeczkami na rzecz puszki Coli.
Ile kostek cukru jest w Coca-Coli? I inne ciekawostki o słodkim napoju >>
