"Jesteś przewrażliwiony", "Dlaczego Ty się wszystkim tak przejmujesz?", "Przesadzasz, inni tak nie reagują" - to jedne z najczęstszych zwrotów słyszanych przez osoby wysoko wrażliwe. Natomiast, jeżeli powyższe zdania brzmią znajomo, możliwe, że sami należycie do grona wrażliwców.
Ostatnio temat wysokiej wrażliwości jest niezwykle często poruszany, zwłaszcza w literaturze. Trudno się dziwić - jeszcze do niedawna osoby, które m.in. silniej odbierały bodźce z otoczenia, intensywniej przeżywały własne emocje czy cechowały się niezwykle dużą empatią, były po prostu przez wielu obrażane i uważana za "słabe". Dziś jednak psychoterapeuci i psychiatrzy ukazują, że wysoka wrażliwość nie ma nic wspólnego z siłą charakteru czy temperamentem. Nie jest to również cecha, której można się "oduczyć", ponieważ jak wskazuje w swojej książce Elaine Aron (amerykańska psycholog badająca m.in. wysoką wrażliwość) po prostu "mamy to w genach".
Czym jest wysoka wrażliwość?
WWO, czyli wysoko wrażliwe osoby to, jak sama nazwa wskazuje, ludzie cechujący się niezwykłą wrażliwością i empatią. Osoby te m.in. silniej odbierają poszczególne bodźce z otoczenia, jak np. zapach, kolor czy dźwięk. Często zwracają też uwagę na rzeczy, drobne elementy, które większość z nas po prostu ignoruje. Oddziaływanie wielu czynników naraz, jak chociażby głośna muzyka i światło na koncercie, będą powodowały u nich często szybkie przemęczenie. Wówczas zamiast odprężyć się - jak większość osób wybierająca tego rodzaju rozrywkę - WWO mogą mierzyć się z przebodźcowaniem i koniecznością natychmiastowego odpoczynku lub opuszczenia po prostu tego typu przestrzeni.
Więcej podobnych treści znajdziesz na stronie głównej Gazeta.pl.
Poza czynnikami z zewnątrz, osoby wysoko wrażliwe przeżywają także intensywniej swoje, jak i cudze emocje. Trudniej radzą sobie w sytuacjach stresowych i są bardziej niż inni narażeni na wpływ cudzego nastroju na własne samopoczucie. Silne współodczuwają również stan psychiczny drugiej osoby (empatia). Wysoko wrażliwi mocniej odczuwają też ból fizyczny. Ich organizm nierzadko bywa wyjątkowo czuły, przez co charakteryzują się np. dużą podatnością na działanie leków oraz używek.
Skąd się bierze wysoka wrażliwość i jak wpływa na nasze życie?
Jak ukazują badania, wysoka wrażliwość nie jest cechą, którą można nabyć. - Wrażliwość przetwarzania sensorycznego jest dziedziczna - podkreśla Monika Baryła-Matejczuk, doktor psychologii w wywiadzie z portalem HelloZdrowie. Dodaje również, że u dzieci wysoko wrażliwych obserwuje się np. częstsze chorowanie oraz doznawanie urazów - jednak tylko wtedy, gdy wychowują się w nieprzystępnym dla nich otoczeniu.
- WWO i niesprzyjające warunki środowiskowe korelują z występowaniem zaburzeń nerwicowych, depresją, chorobami psychosomatycznymi. Wielu autorów badań podkreśla jednak, żeby nie traktować wysokiej wrażliwości, jako zaburzenia. W niesprzyjających warunkach wysoka wrażliwość może przyczynić się do negatywnych objawów fizycznych i psychicznych, ale z drugiej strony osoba wysoko wrażliwa, która wzrasta i funkcjonuje w pozytywnym środowisku jest często zdrowsza i szczęśliwsza niż nie WWO - tłumaczy Baryła-Matejczuk.
Czy WWO są introwertykami?
Wbrew mitom, wysoka wrażliwość nie jest tym samym co introwersja i dotyczy zarówno ekstrawertyków, jak i introwertyków czy ambiwertyków (osób posiadających na podobnym poziomie cechy intro- i ekstrawertyczne). Prawdą natomiast jest, że wśród wszystkich WWO, aż 70 proc. stanowią introwertycy - co daje zdecydowaną większość.
Dar czy utrapienie? Wady i zalety bycia WWO
Wiele osób wysoko wrażliwych zmaga się codziennie z wyzwaniami, które w obecnych czasach są dla nich prawdziwym utrapieniem. Intensywne światło w centrum handlowym, mieszanka zapachów perfum w komunikacji miejskiej, szum ulicy czy stresujący dzień w pracy, mogą przyprawić WWO o zawrót głowy - i to dosłownie. Dodatkowo osoby wysoko wrażliwe niezwykle ciężko radzą sobie z sytuacjami, takimi jak rozstania, odrzucenie czy zmiana pracy. Potrzebują wówczas zdecydowanie więcej czasu niż inni, by zaadaptować się do nowej sytuacji, ale również nierzadko i pomocy psychoterapeuty.
WWO jednak zarówno negatywne, jak i pozytywne doświadczenia przeżywa zdecydowanie intensywniej. Dzięki ich uważności i umiejętności dostrzegania piękna w pozornie błahych, pospolitych rzeczach, wysoko wrażliwi po prostu celebrują chwilę. - Badania prowadzone przez Biankę Acavedo i współpracowników wskazują, że u osób wysoko wrażliwych widoczna jest większa aktywacja rejonów mózgu odpowiedzialnych za świadomość, integrację informacji sensorycznych, refleksyjne myślenie, empatię. Take cechy w wielu zawodach są bardzo przydatne - zwraca na ten element uwagę doktor Baryła-Matejczuk.
Cechy osób z WWO:
- ciągłe uczucie niepokoju i napięcia,
- problemy z pokonywaniem negatywnych emocji,
- trudności w radzeniu sobie ze stresem
- częste bóle głowy i dni, w których normalne funkcjonowanie jest utrudnione,
- obawa i lęk przed odrzuceniem nawet w pozoru nieistotnych sytuacjach,
- negatywne myśli związane z ciągłym porównywaniem się do innych osób,
- spore pokłady tłumionej w sobie złości
