Kopiec Kraka, znany również jako kopiec Krakusa, znajduje się w Krakowie, w dzielnicy Podgórze, zlokalizowanej na prawym brzegu Wisły. Usypany został na wzgórzu Lasoty, liczącym 271 metrów wysokości. Sam kopiec ma 16 metrów wysokości, średnica jego podstawy wynosi 57 metrów, a wierzchołek (jego płaska część) - 8 metrów. Objętość kopca wyliczono na ponad 19 tysięcy m³. Tych kilka w pełni potwierdzonych informacji to właściwie wszystko, co można nazwać faktami na temat kopca. Reszta wiadomości dotyczących tego obiektu jest owiana tajemnicą i – co zrozumiałe - krąży wokół niego wiele legend. Przez lata wiele osób, w tym znakomitych historyków, próbowało zbadać temat i ustalić stan rzeczy. Nie jest to jednak łatwe – na temat przeszłości tego miejsca wciąż istnieje kilka teorii.
Legenda Jana Długosza
Jedną z bardziej znanych legend dotyczących historii kopca Krakusa napisał Jan Długosz. Historyk ten twierdził, że nazwa kopca nie jest przypadkowa, gdyż jest to grobowiec założyciela Krakowa. Według tej legendy kopiec usypano, by można tam było pochować zmarłego króla. Kopiec został stworzony z inicjatywy synów króla - miał jednak nie tylko służyć za miejsce spoczynku, ale również przypominać mieszkańcom miasta o zasługach króla.
Badania archeologiczne
Najsłynniejsze krakowskie wzniesienie doczekało się również profesjonalnych badań archeologicznych. Po raz pierwszy kopiec rozkopano przed rozpoczęciem II wojny światowej na zlecenie jednego z najpotężniejszych przedsiębiorców branży medialnej okresu międzywojennego, wydawcy „Ilustrowanego Kuryera Codziennego" - Mariana Dąbrowskiego. Dla zbadania wnętrza kopca wykonano u jego podstawy niewielkich rozmiarów lej, który prowadził do środka domniemanego grobowca. W ten sposób zostało odsłonięte jedynie 4 procent powierzchni wzniesienia. Badacze słusznie uznali, że jest to zbyt mało, szczególnie, że we wnętrzu nie było niczego widać. Zdecydowano zatem o powiększeniu otworu. Ostatecznie postawę rozkopano niemal w 80 procentach.
Co znaleziono we wnętrzu kopca Kraka?
Wielki wydawca, podejmując się finansowania badań, liczył na ogromny sukces - miał nadzieję dokonać przełomowego odkrycia na miarę legendarnej Troi. Dotarcie do grobowca Kraka utworzyłoby nową historię samego miasta, a nawet całego kraju. Dodatkowo, na czym Dąbrowskiemu z pewnością zależało, takie wydarzenie można było szczegółowo opisywać w posiadanych przez niego gazetach. Niestety, twórca nowoczesnego koncernu medialnego nie doczekał się wymarzonego triumfu - wnętrze kopca nie ujawniło miejsca pochówku.
Co zatem znaleziono w kopcu Kraka? Zdecydowanie mniej spektakularne „skarby". Były to jedynie drobne rzeczy, takie jak czeska moneta, której pochodzenie datuje się na koniec X stulecia, a także okucie pasa, które po stylu dopasowano do awarskich koczowników z VIII wieku.
Kiedy zbudowano kopiec Kraka?
Powstanie kopca datuje się na IX lub X wiek, nie można jednak wykluczyć wcześniejszego powstania. Dokładna data jest bardzo trudna do ustalenia. Żadne dotychczasowe badania, których było tak niewiele, nie pozwalają na bardziej konkretne powiązanie z jakimś okresem w historii. Jedne teorie głoszą, że wzniesienie pochodzi z epoki średniowiecza, inne, że zostały usypane znacznie wcześniej. Niektórzy twierdzą, że to dzieło Celtów, inni, że plemienia Wiślan. Ta ostatnia teoria niesie ze sobą spore nadzieje, ponieważ Wiślanie w VIII wieku stworzyli w Małopolsce coś na kształt państwa. W owym czasie plemię to stanowiło główną siłę polityczną nad Wisłą. Z tej perspektywy patrząc, usypane wzgórze byłoby pamiątką po tej dynastii. Nie wyklucza się także, że jeden z ważniejszych przedstawicieli rodu nazywany mógł być Krakusem lub Krakiem.
Czemu kopiec Kraka jest pusty?
Jedne z ostatnich doniesień na temat tego, co znajduje się w kopcu Kraka, dotyczą możliwości pochówku nakurhanowego. Badania dokonane na wykopaliskach przez ostatnie lata nasuwają wniosek, że słowiańskie groby mogły znajdować się ponad ziemią. Ciała osób zmarłych były najpierw skremowane, a następnie chowane do tak zwanej popielnicy. Patrząc na ewentualność takiego pochówku, grób mógł znajdować się w zupełnie innym niż oczekiwano miejscu.
- W Krakowie urna mogła być umieszczona na kopcu lub na słupie stojącym na jego wierzchołku – wyjaśniał profesor Kazimierz Radwański, ekspert w tematyce prapoczątków Krakowa. Jeżeli w rzeczywistości tak właśnie było, nie ma szans, by mauzolea znajdujące się w kopcach przetrwały zawirowania dziejowe, a szczególnie rozwój chrześcijaństwa w kraju.
Co obecnie z kopcem Krakusa?
Współcześnie kopiec Kraka stanowi doskonały punkt obserwacyjny. Można z niego podziwiać panoramę Krakowa – szczególnie dobrze prezentuje się Kościół na Skałce, Kopiec Kościuszki oraz Wawel. Co roku na wzniesieniu obchodzi się „Rękawki" - święto, które przypada we wtorek po Świętach Wielkanocnych.
Zobacz też: Jednodniowa wycieczka do Wieliczki. W kopalni soli poznasz legendę o pierścieniu świętej Kingi
