Co robi pogański obelisk na środku Placu św. Piotra w Rzymie? Jeden z papieży próbował go "oczyścić"

Obelisk na placu św. Piotra jest istotnym obiektem dla wiernych przyjeżdżających do Watykanu. Mało kto jednak wie, że budowla jest świadkiem rozlewu krwi pierwszych chrześcijan w Rzymie.

Plac św. Piotra znajduje się w samym sercu najmniejszego państwa świata - Watykanu. Choć powstał w 1656 roku za sprawą genialnego optyka i architekta Berniniego, to historia znajdujących się tam obiektów sięga czasów na długo przed naszą erą. W centralnym punkcie placu - naprzeciw watykańskiej bazyliki - znajduje się obelisk o wysokości ok. 40 metrów. Poznajmy dość zawiłą historię tego monumentu, w którym chrześcijanie odnajdują znak zwycięstwa Chrystusa nad starożytnymi religiami.

Więcej podobnych historii znajdziesz na stronie Gazeta.pl

Zobacz wideo "Ten cały przeklęty dwór watykański trzeba rozsadzić"

Watykan. Obelisk na Placu św. Piotra

Historia obelisku watykańskiego sięga prawdopodobnie XIII roku p.n.e., w którym to czasie miał zostać wzniesiony w Heliopolis w Egipcie. Gładki, pozbawiony hieroglifów monument przez wieki stał wśród świątyń boga Słońca, jako wotum za odzyskanie wzroku przez faraona. 

Widok na plac św. Piotra w WatykanieWidok na plac św. Piotra w Watykanie fot. Wikimedia Creative Commos, aut. SuperKrzysztof

W okresie panowania cesarza Augusta - czyli w I wieku p.n.e. - został zaś umieszczony na forum w Aleksandrii, dla uczczenia rzymskiej aneksji Egiptu. Jednakże w 37 roku, na rozkaz cesarza Kaliguli, obelisk został przetransportowany do Rzymu na ogromnym, wybudowanym specjalnie do tego celu statku. Kaligula na szczycie obelisku kazał umieścić urnę z prochami "boskiego" Juliusza Cezara. 

Obelisk miał stać w cyrku Nerona, gdzie dochodziło do egzekucji chrześcijan 

Czasy panowania cesarza Nerona (od 54 do 68 roku) odznaczyły się pierwszymi zorganizowanymi przez rzymskie władze prześladowaniami chrześcijan. Stojący w centrum watykańskiego cyrku obelisk był świadkiem istnych dantejskich scen i rozlewu krwi wielu męczenników. Ucinanie głów, krzyżowanie, torturowanie, a nawet tzw. "polowanie na zwierzynę", czyli oblekanie skazańców w skóry zwierząt, których następnie goniły wygłodniałe psy. W ogrodach w Watykanie pojawiały się nawet "żywe pochodnie" - na których ludzie byli oblewani smołą, a następnie podpalani. Obelisk ustawiony w epicentrum nowopowstałego cyrku Nerona przez blisko 300 lat był największym tego typu obiektem w Rzymie.

Obelisk musiał zostać przesunięty, by stanąć na wprost bazyliki św. Piotra

W ok. 319 roku cesarz Konstantyn rozpoczął budowę bazyliki watykańskiej na miejscu trybun dawnego cyrku. Częściowo zakopany obelisk był częścią szlaku pielgrzymkowego i właśnie dlatego - jako jedyny z 13 rzymskich obelisków - nie został obalony podczas barbarzyńskich inwazji. Na przestrzeni kolejnych wieków, kilku papieży chciało przenieść go do centralnego miejsca placu. Plan powiódł się dopiero podczas pontyfikatu Sykstusa V w XVI wieku, a jego wdrożenie trwało aż sześć miesięcy.

Do przeniesienia obelisku o "zaledwie" 300 metrów przed powstającą bazylikę, potrzebnych było aż tysiąc osób. Podobno kiedy podnoszono obelisk, a liny były na skraju wytrzymałości, dowodzący operacją papieski architekt Domenico Fontana kazał zaangażowanym "zmoczyć liny", co miało znacznie ułatwić dalsze kroki.

Triumf Chrystusa. "Uciekajcie wrogowie, lew z plemienia Judy jest zwycięzcą"

Po zakończeniu uroczystej procesji 26 września 1586 roku, Sykstus V pobłogosławił obelisk, który został "w ten sposób oczyszczony z nieczystego kultu pogańskich bogów". Właśnie ta formuła i trzy inskrypcje są wyryte na łacinie na piedestale obiektu. Ich treści brzmią:

Chrystus zwycięża, Chrystus króluje, Chrystus panuje. Chrystus chroni swój lud przed wszelkim złem. Rok 1586, w wielkim trudzie papież Sykstus V przeniósł obelisk z Watykanu nieczystego kultu pogańskich bogów do stolicy apostołów. Oto krzyż Pański, uciekajcie wrogowie, lew z plemienia Judy jest zwycięzcą

Obelisk na placu św. Piotra w WatykanieObelisk na placu św. Piotra w Watykanie fot. Wikimedia, Creative Commons

Wykończenie pomnika ozdobiono symbolami trzech gór i ośmioramiennej gwiazdy wznoszącej się nad zwycięskim krzyżem. Kilka lat później umieszczono na wierzchołku obelisku relikwie krzyża Chrystusa. Do zamaskowania dedykacji Kaliguli u podstawy obelisku trzeba było jednak czekać aż do 1723 roku. Finalnie dzieło widziane z lotu ptaka, wygląda jak igła z olbrzymiego zegara słonecznego. W 1817 roku astronom Filippo Gigli otoczył ją różą wiatrów z szesnastoma kierunkami i znakami zodiaku wzdłuż linii południowej.

Obelisk dzisiaj 

Co roku w Niedzielę Palmową papieże mają zwyczaj prowadzić procesję, która uważana jest za jedną z najpiękniejszych ceremonii roku liturgicznego, od obelisku do Bazyliki św. Piotra. Również przed Bożym Narodzeniem przy obelisku staje szopka, a obok niej potężnych rozmiarów sosna. Pierwotne umiejscowienie obelisku - w centrum dawnego cyrku Nerona (obecnie między cmentarzem niemieckim a watykańską bazyliką) - jest dziś oznaczone tablicą upamiętniającą plac pierwszych męczenników.

Zobacz też: Dziś Plac św. Piotra, kiedyś świątynia krwawej bogini. To jedna z wielu tajemnic Watykanu

Więcej o: