Dlaczego piątek 13 jest pechowy? Templariusze, znaczenie liczb i Ostatnia Wieczerza
Dlaczego piątek 13 jest pechowy? Właściwie nikt nie jest w stanie podać jednego powodu, chociaż powstawały na ten temat całe teorie. Warto zacząć od tego, że obawa przed tym dniem jest podejrzanie powszechna. Wyraża się ją w bardzo wielu krajach. Należy tu zaliczyć państwa anglojęzyczne, francuskojęzyczne, ale też większość krajów europejskich.
Polska nie stanowi tutaj wyjątku. Odmiennie przyjęto za to w Grecji, Rumunii i Hiszpanii - tam należy się obawiać wtorku trzynastego. Zupełnie nietypowe są na tym tle zwyczaje włoskie. W Italii panuje powszechny strach przed nieszczęśliwymi zdarzeniami w piątek siedemnastego.
Skąd biorą się takie pomysły? Dlaczego piątek 13 jest pechowy? Rzecz próbuje się niekiedy uzasadniać historycznie, sięgając przy tym do średniowiecza. Chociaż teorie te są niezwykle barwne, to problemem jest fakt, że pojawiły się dopiero w XIX w. Twierdzi się więc, że pechowy charakter piątku 13 jest związany z tragicznym końcem zakonu templariuszy. Jego przywódcy z mistrzem Jakubem de Molay na czele mieli zostać aresztowani właśnie w piątek 13 października 1307 r. Fałszywie oskarżeni o herezję i sodomię przez francuskiego króla Filipa IV, po kilku latach spłonęli na stosie. Tuż przed śmiercią Jakub de Molay miał przekląć króla, jego pierwszego ministra i ówczesnego papieża, Klemensa V. Wszyscy szybko zakończyli życie i właśnie od tamtego czasu piątek 13 miał nieść ludziom same przykre niespodzianki.
Inne wytłumaczenia? Podobno liczba 12 uznawana jest za doskonałą: właśnie tyle mamy miesięcy w roku, godzin na tarczy zegara lub znaków zodiaku. 13 ma być jej przeciwstawieniem, bo związana jest z nieparzystością czy niedopasowaniem.
Niekiedy piątek 13 z pechem wiąże się z:
- obecnością 13 osób na Ostatniej Wieczerzy, gdzie jedna z nich (Judasz) zdradziła Jezusa;
- trzynastą księgą Apokalipsy, która opisuje wychodzącą z morza bestię;
- trzynastą kartą tarota, która ukazuje śmierć;
- mitologią nordycką i opowiadaniem o uczcie bogów - trzynasty z nich, czyli Loki, przybył nieproszony i spowodował chaos.
'Ostatnia Wieczerza' (zdjęcie ilustracyjne) Fot.: Fot.: 3444753/Pixabay
Dlaczego 13 jest pechowa? Lęk przed liczbą 13
Dlaczego 13 jest pechowa? Okazuje się, że problemem może być nie sam dzień, który przypada przynajmniej raz w roku. Kłopotem bywa sam paniczny strach przed liczbą trzynaście, czyli triskaidekafobia. Prawdopodobnie cierpiał na nią włoski kompozytor Gioachino Rossini, który przez całe życie bał się piątku 13 i samej liczby. Dlaczego właśnie o nim tak często się wspomina? Rossini zmarł... w piątek 13 listopada 1868 r.
Gioachino Rossini Autorstwa Étienne Carjat - harvardartmuseums.org, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3139079
Piątek trzynastego - przesądy
Z czym związany jest piątek trzynastego? Przesądy dotyczą tego dnia bardziej niż jakiegokolwiek innego. W jaki sposób reagujemy, aby zmniejszyć ryzyko uczestnictwa w pechowych zdarzeniach? Na szczęście niewiele osób całkowicie rezygnuje tego dnia ze zwyczajnych aktywności. Najczęściej spotykane przesądy to:
- unikanie podróży samolotem w piątek 13 - niektóre linie lotnicze nie mają też rzędu nr 13 w samolotach;
- niechęć do rozpoczynania nowych aktywności, przedsięwzięć lub realizacji pomysłów, bo zakończą się niepowodzeniem;
- zakaz kupowania nowych rzeczy, bo będą źle służyć;
- nakaz noszenia tych samych ubrań, które mieliśmy na sobie w czwartek 12 - ma to pomóc w zatrzymaniu szczęścia.
Samolot (zdjęcie ilustracyjne) Fot. pixabay/StelaDi
Piątek trzynastego w popkulturze
Gdzie jeszcze możemy napotkać wątki związane z piątkiem trzynastego? Bez najmniejszego trudu natrafimy na ślady strachu przed tym dniem lub samą liczbą 13 w filmie i książce. Przykłady choćby powieść Thomasa Lawsona ''Piątek Trzynastego''. Jej bohater wykorzystuje przesąd po to, by wywołać panikę na Wall Street. Ciekawostką jest fakt, że według badań amerykańska gospodarka traci zwykle w piątek trzynastego od 700 do 800 milionów dolarów. Na taki wynik składają się odłożone z powodu przesądów decyzje zakupowe, plany podróży czy odłożone w czasie interesy.
Oczywiście z tym dniem związana jest też słynna seria horrorów. Zapoczątkował ją film Seana S. Cunninghama z 1980 r. zatytułowany oczywiście ''Friday the 13th''. Od tamtego czasu postać Jasona Voorheesa pojawiła się w 12 filmach pełnometrażowych i stała się ikoną popkultury z komiksami i parodiami włącznie. Niedawno pojawiły się sugestie płynące od samego Cunninghama, że kolejny film z Jasonem pojawi się już w 2023 r.
Piątek 13-go
Czy tak będzie? Nie wiadomo. Pewne jest jednak to, że seans z kultowymi slasherami będzie dobrym rozwiązaniem wtedy, gdy np. z powodu przesądów zdecydujemy się spędzić piątek trzynastego w domowym zaciszu.
Zobacz też: Najdziwniejsze restauracje na świecie - czy odważysz się coś tam zamówić? Przykłady z Polski i ze świata
